D. Luis Taboada Camoeiras: Um galego ejemplar

Nom é preciso imaginar nada do que pensaríam os membros das mocedades galeguistas ao saber o que está a acontecer coa lingua galega nestes días. E aseguro isto porque algúns tivemos a oportunidade de preguntarlhes directamente nom hai moito tempo. Sabemos o que pensaban e diciam, pois ninguem logrou taparlhes a lingua, quitarlhes a fala ou facerlhes mirar ás costas para que perderam o caminho. Um deles é a vida de D. Luis Taboada Camoeiras, que por sorte e sem buscalo, topei com ele investigando outros temas que algúns conhecem. D. Luis Taboada, o seisdedos para os amigos, asistiu ás aulas da Escola Laica Neutral, e foi aluno de Hipólito Sinforiano Luengo e Teresa Roqueta. Numa entrevista que lhe fixem a D. Luis, alá polo ano 1998, no Ateneo de Ourense, contábame que foi o seu pai o que agardou a que inauguraram o Centro laico para matriculalo. Contábame que primeiro estivo na casa do Caiam, na praza que hai detras da Trinidade, pero despois pasou á rúa Rainha Vitoria. Coa súa memoria prodigiosa relataba anedotas que o marcarom moito, coma cando lhe berrabam os nenos das monxas: Fora, fora Escola Laica/ fora da nossa nazom/ que queremos ser amantes/ do Sagrado Corazom. Com tudo ele sentíase privilegiado de estudar alí, cando no tempo era uma desgraza social. De mozo passou a formar parte das mocedades galeguistas e sempre falou galego, por iso, tentarom darlhe o passeio da morte, para matar o galego. Pero nom foi assim. Sempre tivo valor e a sorte de seguir adiante na loita pola súa terra, pola súa lingua e pola súa identidade. Outros poucos ou moitos, mudarom radicalmente. Nom foi o medo que dim algúns ou justificam outros, emulando aos primeiros, senom que quixerom buscar a oportunidade asumindo o prezo da dignidade persoal. Estou a falar de Vicente Risco, parafraseando a sentenza de Castelao “cando Risco era alguem”. E isto vem a conto polo enfrentamento que tivo a nai de D. Luis Taboada com Risco. Aconteceu na posguerra e daquela Risco era o Director da Escola Normal. D. Luis precisaba um informe de boa conduta e Risco negoulho. Cando a nai de D. Luis lhe lembrou que había uns anos ele era coma eles, em canto ás ideas, Risco respostou em castelhano “Yo no era tanto...”. A voz entrecortada de D. Luis relataba este episodio com dor, bagoas e sem ganhas de venganza.

A día de hoje o galego sufre da indiferencia da Administraciom Educativa. Querem vender-nos que fomentam o ensino da lingua en Asia e noutros paises e seguimos a ser ninguneados cum Decreto na nossa Terra, está em maus da Justiza. Por iso a loita polos dereitos dos galegos sigue adiante. Contaba que D. Luis tivo sorte pois puido ejercer como mestre, pero nom quero esquecer á súa familia que tanto o amaba e que logrou que os seus derradeiros anos fossem moi bos. Lembro que cando tivo que deixar Ourense estaba moi preocupado, pero o seu filho José Manuel e a súa nora Graciela, traíano a Ourense sempre que podíam, a dar umas voltas pola rúa do Paseo. Alí atopába-se com medio Ourense que o conhecía, e penso que ele mesmo reverdecía. Pero confeso, eu que nunca me confesei, que nunca logrei falarlhe de “tú”, como me pediu , tantas veces!!!, quizais fose porque conhecía a súa historia e nunca me atrevim a quitarlhe o “vostede”, que com tanta honra tinha ganhado. Tentaram matar ao galego e nom puiderom coa súa vida que era a lingua. Assim forom noventa e dous anos de vida e deixa-nos uma herdanza que, fará falha que sigamos loitando por ela.

Em memoria de D. Luis Taboada Camoeiras